Wronowy to "Dobra Łąka", a Rzadkwin "Wioska na polu"? Zobaczcie listę!

Nazwy wsi na terenie obecnej Gminy Strzelno są bardzo interesujące. Zwłaszcza gdy próbujemy ustalić ich pochodzenie. O ile nazwy polskie wiążą się z ich powstaniem i pierwotnym znaczeniem, o tyle nadane w czasie zaborów pruskich są odzwierciedleniem tego z czym mogły się kojarzyć w okresie XIX wieku lub w okresie okupacji. Ich nazwy przypomina dziś NTH oddział Strzelno.

- Obecne wsie na terenie Gminy Strzelno w okresie zaborów pruskich posiadały często inne nazwy aniżeli nadane im nazwy w czasach okupacji niemieckiej. Czasami są to różnice niewielkie, czasem jednak zupełnie inne. Tłumaczenia, które opublikowaliśmy są przybliżone i mogą nie odzwierciedlać dokładnych znaczeń lub kontekstu historycznego, niemniej jednak mogą być bardzo ciekawe dla obecnie żyjących tutaj mieszkańców  - podaje NTH oddział Strzelno.

Dla przypomnienia Strzelno leżało administracyjnie na terenie powiatu Strelno (niem. Landkreis Strelno, Kreis Strelno; pol. powiat strzelneński) czyli dawnego zaboru pruskiego, znajdującego się od 1886 do 1920 w granicach rejencji bydgoskiej w Prowincji Poznańskiej. Teren dawnego powiatu należy obecnie do Polski stanowiąc część województwa kujawsko-pomorskiego. Siedzibą władz powiatu było miasto Strzelno (Strelno).

1772 do 1807
Obszar wokół zachodniopolskiego miasta Strzelno należał tymczasowo do Dystryktu Noteckiego w pruskiej prowincji Prusy Zachodnie po pierwszym rozbiorze Polski od 1772 do 1807 roku. Po pokoju w Tylży obszar ten został zwrócony Polsce w 1807 roku.

1815 do 1886
Po Kongresie Wiedeńskim 15 maja 1815 roku obszar ten ponownie przeszedł na własność Królestwa Prus. Do 1 lipca 1886 roku należał do powiatu Inowrocław w prowincji Poznań.

Historia administracyjna
1 lipca 1886 roku z południowej części powiatu Inowrocław utworzono osobny powiat Strelno.

Do nowego powiatu Strelno należały:

Miasto Strelno i dystrykty policyjne Strelno I i Strelno II,
Miasto Kruszwica i dystrykt policyjny Kruszwica.
Siedzibą starostwa zostało miasto powiatowe Strelno.

27 grudnia 1918 roku rozpoczęło się w prowincji Poznań powstanie wielkopolskie przeciwko niemieckiej władzy, a już 5 stycznia 1919 roku miasto powiatowe Strelno było pod kontrolą polską.

16 lutego 1919 roku nastąpiło zawieszenie broni zakończyło polsko-niemieckie walki, a 28 czerwca 1919 roku rząd niemiecki oficjalnie przekazał powiat Strelno nowo utworzonej Polsce, podpisując Traktat Wersalski.

Z powiatu Strelno powstał polski powiat Strzelno, który został rozwiązany w 1932 roku i podzielony na sąsiednie powiaty Mogilno i Inowrocław.

Podział administracyjny
Powiat Strelno dzielił się na 2 gminy miejskie, pozostałe miejscowości były zgrupowane w dystryktach policyjnych.

Powiat Strelno składał się 1 stycznia 1908 roku z:

2 gmin miejskich (Strelno i Kruszwica),
65 gmin wiejskich i
63 obszarów dworskich.

Rozmiar
Powiat Strelno miał powierzchnię 615 km².

Populacja
Powiat Strelno miał w 1890 roku 31 127 mieszkańców. Około 80% z nich było Polakami, a 20% Niemcami. Większość niemieckich mieszkańców opuściła obszar po 1919 roku.

Landartowie:

•Herman Otto Giessel (1886-1887)

•Walter Ludwig Victor Friedrich Herbert Hassenpflug (1887-1899)

•Gottfried Jakob Ludwig von Kritzler (1899-1902)

•Max Friedrich Wilhelm Robert Hausleutner (1902-1912)

[ZT]5305[/ZT]

•Karl Max Alfred Kieckebusch (1912-1918)

•Paul Louis Eduard von Krause (1918-1919)[1]

Zestawienie obejmuje kolejno: polską nazwę miejscowości (współczesną), następnie niemiecką nazwę w okresie od 1815 do 1918 roku, a dalej niemiecką nazwę jaka obowiązywała w trakcie okupacji niemieckiej. Dalej podajemy tłumaczenia nazw pruskich oraz tłumaczenia nazw niemieckich. Warto pamiętać, że w przypadku poszczególnych wsi, w okresie zaborów pruskich i okupacji nadawano im różne nazwy. Mogły być odzwierciedleniem tego, z czym dane miejscowości się współczesnym kojarzyły lub po prostu były zgermanizowanym powieleniem polskich nazw. 

Bławatki - Blumenberg (do Blumendorf) - Kwiaty - Góra Kwiatów (do Wioski Kwiatów)
Bławaty - Blawaty, później Blumenberg - Kwiaty - Kwiaty, później Góra Kwiatów
Bożejewice - Gut Bozejewice - Bożejewice - Dobra Bożejewice
Bronisław - Bronislaw - Amaliendorf - Bronisław - Bronisław - Wioska Amalii
Busewo - Bussewo, później Buß - Busewo - Busewo, później Pokuta
Ciechrz - Ciechrz - Blumendorf - Ciechrz - Ciechrz - Wioska Kwiatów
Ciencisko - Ciencisko - Deutschrode - Ciencisko - Ciencisko - Niemiecka Droga
Dąbek - Dombek - Dąbek - Dębik
Górki - Gut Gorki - Gorki - Dobra Górki - Górki
Jaworowo - Jaworowo - Jaworowo - Jaworowo
Jeziorki - Gut Amalienhof - Amalienhof - Jeziora - Dobra Amalia - Dwór Amalii
Kijewice - Gut Kijewitz - Stockheim - Kijewice - Dobra Kijewice - Dom na Stoku
Książ - Xionz - Wiesental - Książ - Książ - Dolina Wsi
Kurzebiela - Forsthaus Lonke - Kurzebiela - Leśniczówka Lonka
Łąkie - Lonke - Lonke - Łąki - Lonka - Lonka
Laskowo - Laskowo - Laskowo - Laskowo
Markowice - Markowitz - Markowitz - Markowice - Markowice - Markowice
Miradz - Gut Mirau - Mirau - Miradz - Dobra Miradz - Miradz
Mirosławice - Gut Miroslawice - Lindenhof - Mirosławice - Dobra Mirosławice - Dwór Lipowy
Młynice - Mlynice - Mühlgrund - Młynice - Młynice - Młynowy Grunt
Młyny - Mlyny - Mühlfließ - Młyny - Młyny - Młynowy Strumień
Niemojewko - Gut Niemojewko - Ebersfelde - Niemojewko - Dobra Niemojewko - Pole Ebera
Ostrowo - Ostrowo bei Gembitz - Scharfenburg - Ostrowo - Ostrowo koło Gembitz - Ostra Twierdza
Przedbórz - Nordbrück - Nordbrück - Przedbórz - Północny Most - Północny Most
Rzadkwin - Rzadkwin - Seedorf - Rzadkwin - Rzadkwin - Wioska na Polu
Sławsko Dolne - Kaisersthal - Kaiserstal - Sławsko Dolne - Dolina Cesarza - Stal Cesarza
Sławsko Małe - Kaisershöh, zuvor Klein-Slawsk - Kaisershöh - Sławsko Małe - Wysokość Cesarza, wcześniej Małe Sławsko - Wysokość Cesarza
Starczewo - Vorwerk Busch - Busch - Starczewo - Przedgrodzie Busch - Busz
Stodólno - Königsbrunn - Königsbrunn - Stodólno - Królewski Zdrój - Królewski Zdrój
Stodoły - Hochkirch - Hochkirch - Stodoły - Wysoki Kościół - Wysoki Kościół
Strzelno - Strelno - Strelno - Strzelno - Strzelno - Strzelno
Strzelno Klasztorne - Gut Waldau - Waldau - Strzelno Klasztorne - Dobra Leśna Polana - Leśna Polana
Tomaszewo - Thomaschewo - Thomaschewo - Tomaszewo - Tomaszewo - Tomaszewo
Witkowo - Gut Witkowo - Wittenau - Witkowo - Dobra Witkowo - Dolina Wittena
Wronowy - Gut Wronowy - Frohenau - Wronowy - Dobra Wronowy - Wesoła Łąka
Wymysłowice - Möllendorf - Möllendorf - Wymysłowice - Dolina Młyna - Dolina Młyna
Żegotki - Gut Rzegotki - Wiesengrund - Żegotki - Dobra Żegotki - Dolina Wsi
Ziemowity - Wilhelmowo - Wilhelmowo - Ziemowity - Wilhelmowo - Wilhelmowo
Zofijówka - Sophienhof - Sophienhof - Zofijówka - Dwór Zofii - Dwór Zofii

[ZT]5306[/ZT]

Fotografia: pocztówka ; druk kolorowy ; 9 x 13,8 cm ; Datowanie na podstawie wzoru formalnego i treści dokumentu oraz historii wydawnictwa ; Zespół zabudowań na wzgórzu św. Wojciecha z kościołem klasztornym norbertanek pw. Świętej Trójcy (barokowa fasada zachodnia) oraz romańską rotundą pw. świętego Prokopa Wydawca:
Verlag: J. Kandulski, Buch und Papierhandlung. Data wydania: [około 1910].

[ZT]5297[/ZT]

[ZT]5286[/ZT]